5 SORUDA KAMULAŞTIRMA BEDELİ TESPİT ve TESCİL DAVALARI
















1. Kamulaştırma nedir? 


Kamulaştırma, İdarenin ya da kamu tüzel kişilerinin ihtiyaç duyduğu bir taşınmazı satın alma ya da başkaca bir yolla temin edemediği hallerde kamu yararı gözeterek ve bedelini ödeyerek taşınmaza el atmasıdır. Bir diğer ifade ile İdarenin özel mülkiyetteki taşınmazlara yasal yollarla el atmasıdır. 

Kamulaştırma işlemi, kısaca 6 aşamada tamamlanır:

  1. İlki, İdarenin ihtiyaç duyduğu taşınmaz için yeterli ödeneği temin etmesidir.
  2. Yeterli ödeneğin ayrılmasından sonra İdare tarafından "kamu yararı" kararı alınmalıdır. Kamu yararı, soyut bir kavram olması sebebiyle özel mülkiyet sınırlandırılması açısından oldukça hassas bir noktadır. Kamu yararı kararı almaya yetkili olan merci illerde İl Daimi Encümeni, belediyelerde Belediye Encümeni, köylerde İhtiyar Heyeti, Bakanlıklarda ise bizatihi Bakanlıktır.
  3. Kamulaştırılıcak taşınmaz idare tarafından açık ve net bir şekilde belirlenir. Taşınmazın yüzölçümü, ne kadarlık bir kısmın kamulaştırılacağı vb. hususlar ayrıntılı tespit edilir ve kamulaştırma kararı alınır.
  4. İdare tarafından taşınmaz maliklerine "satın alma davetiyesi" gönderilir. 
  5. Satın alma usulüne başvurulur. Malikler idarenin teklif ettiği bedeli kabul ediyorsa "anlaşma tutanağı" imzalanır ve satın alma gerçekleşir. Malikler idarenin teklifini kabul etmiyorsa, kamulaştırma İdare tarafından "Kamulaştırma Bedeli Tespit ve Tescili Davası" açılmak suretiyle tamamlanır. 
  6. Son aşama Kamulaştırma Bedeli Tespit ve Tescil davasının açılması suretiyle kamulaştırmanın Mahkeme kanalıyla gerçekleştirilmesidir.

2. Kamulaştırma bedeli nasıl belirlenir?

Kamulaştırma bedeli öncelikle satın alma usulünde İdarenin “kıymet takdir komisyonu”nca belirlenir.

Malikler kıymet takdir komisyonunun belirlediği bedeli kabul etmez ise kamulaştırma bedeli “Kamulaştırma bedeli tespit ve tescil davası” açılarak, Mahkemece tarafından keşif ve bilirkişi raporlarıyla belirlenir. 




3. Malikler İdarenin belirlediği satın alma bedelini kabul etmeli midir?

Malikler, kıymet takdir komisyonunca belirlenen ve İdarece teklif edilen satın alma bedelini kabul ediyorsa kamulaştırma işlemlerine gerek duyulmaksızın taşınmaz idare tarafından satın alınır.
Eğer maliklere önerilen teklif yeterli bulunmuyor, mahkemece belirlenecek teklifin daha yüksek olacağı düşünülüyor ise teklif kabul edilmemeli, “anlaşma tutanağı” imzalanmamalıdır. Aksi halde bedel uygun görülmediği halde maliklerce “anlaşma tutanağı” imalanırsa, İdare bu tutanağa dayanarak taşınmazın kendi adına tescilini tapudan isteyebilecektir. 

4. Kamulaştırma bedeli tespit ve tescil davasını kim, nerede ve ne zaman açar?

İdarenin öncelikle başvuracağı satın alma usulünün başarısızlıkla sonuçlanması halinde İdare, en kısa sürede, taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesinde malikler aleyhine taşınmaz bedelinin tespiti ve kendi adına tescili davasını açar. 

5. Kamulaştırma bedeli tespit ve tescil davası sonucunda ne olur?

Kamulaştırma bedeli tespit ve tescil davası açıldığı yönünde tebligat alan malik, öncelikle kamulaştırma işleminin hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsa 30 gün içerisinde İdare Mahkemesinde iptal davası açmalıdır.
Malik kamulaştırma işlemine karşı değil, yalnız İdarenin teklif ettiği bedele karşı ise derdest dava ile ilgilenmelidir.

Davada, bilirkişiler tarafından taşınmazın kamulaştırma bedeli tespit edilir.
Sonrasında mahkeme bedelin bankaya depo edilmesi için İdareye 15 günlük süre verir. Süre sonunda bedel depo edilmemiş olursa, dava reddedilir ve kamulaştırma süreci sona erer. Bedel depo edilirse dava kabul edilir ve taşınmazın kamulaştırılmasına ve idare adına tescil edilmesine karar verilir. 

  • Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2020/ 4800 E. 2020 / 11747 K. 24.12.2020 tarihli kararında; kamulaştırılan taşınmazın tapu kaydında haciz şerhinin bulunması halinde bu şerhin de kamulaştırma bedeline yansıtılması gerektiğine işaret ederek, kararın düzeltilerek onanmasına karar vermiştir. 

Sağlıklı günler dileriz. 

Detaylı bilgi ve hukuki danışmanlık için Ankara'da gayrimenkul hukuku alanında çalışmalar yapan avukatımız ile buradan iletişime geçebilirsiniz.


#ankara avukat    #gayrimenkul hukuku   #kamulaştırma